چاپ
در اصطلاح چاپ برای انتقال مفاهیمی مانند متون، تصاویر، اعداد، علائم و… بر روی یک سطح نامیده می شود.
فهرست مطالب
• ۱ریشه‌شناسی
• ۲پیشینه
۲.۱اختراع چاپ در چین
۲.۲ورود صنعت چاپ به ایران
• ۳شیوه‌های چاپ
۳.۱اسلوب‌های اصلی چاپ
• ۴چگونگی انجام انواع چاپ
۴.۱پیشرفت‌های صنعت
• ۵انواع چاپ
۵.۱تفاوت چاپ دیجیتال و چاپ افست
۵.۱.۱ چاپ افست چیست؟
۵.۱.۲ چاپ دیجیتال چیست؟
• ۶ چاپ سابلیمیشن چیست؟
• ۷ منابع
ریشه‌شناسی
واژهٔ چاپ و صورت قدیمی‌تر آن «چهاپ» را برگرفته از واژهٔ مغولی چاو دانسته‌اند که به معنای «فشردن سطحی بر سطح دیگر» است. همچنین «چاپ» در تُرکی به معنی کوبیدن یا حرکت مداوم همراه با کوبش است. چاپ در لغت به‌معنای نقش، اثر، مُهر و نشان آمده‌است و در متون مختلف کلمات طبع، باسمه، و تافت به‌عنوان مترادف آن به‌کار رفته‌است.
پیشینه
از مهم‌ترین رخدادهای تاریخ، اختراع حروف چاپی مستقل و دستگاه چاپ بوده‌است که به تصور غالب، اولین بار،یوهانس گوتنبرگ (۱۴۶۸–۱۳۹۷) آلمانی در سال ۱۴۵۶ میلادی آن را اختراع کرد؛ اما در حقیقت اختراع فن چاپ به قرن‌ها پیش از گوتنبرگ برمی‌گردد.
ادوار تاریخی چاپ و تحولات آن از ابتدا تاکنون به‌طور کلی به ۶ دسته تقسیم‌بندی می‌شود:
1. پیش از تاریخ و آغاز دوران تاریخی
2. دوران باستان
3. دوران چینی‌ها
4. دوران هنری
5. دوران مکانیک
6. دوران فتو مکانیک
این دوران از آغاز خط نویسی و پیش از آن تا حدود قرن ۲۰ میلادی را شامل می‌شود.
اختراع چاپ در چین
آسوریان چند هزار سال پیش از میلاد بر خشت‌هایی از گل رس مُهر می‌زدند. انگشترهای خاتم نیز که در زمان باستان استفاده می‌شد بر همین اساس کار می‌کرد، چاپ باسمه نیز قرن‌ها قبل از گوتنبرگ در چین شناخته شده بود، در دوران حکومت سلسلهٔ تانگ در چین (۹۰۶–۶۱۸)، قدیمی‌ترین نمودهای صنعت چاپ دیده شده‌است. در این دوره، نقش‌ها بر روی صفحه‌ای چوبی حکاکی، و بعد بر روی پارچه چاپ می‌شد. اولین اشاره به چاپ، در سال ۵۹۳ و یک فرمان حکومتی چینی است که در آن، امپراتور ون‌تی، دستور می‌دهد تصاویر و متون بودایی را چاپ کنند. این متون را اول بر قطعه‌ای کاغذ نازک می‌نوشتند و بعد آن را بر صفحه‌ای چوبی می‌چسباندند و متن را بر روی چوب حکاکی می‌کردند تا یک «زینک» چوبی بسازند و از آن برای چاپ متن استفاده کنند. این شیوه زمان زیادی می‌برد، چرا که هر صفحه از کتاب باید بر یک صفحهٔ چوبی جداگانه حکاکی می‌شد.
قدیمی‌ترین کتاب چاپی که تاکنون پیدا شده‌است، یک متن مذهبی بودایی است که در سال ۸۶۸ چاپ شده، این متن در غار دون‌هوانگ در جادهٔ ابریشم کشف شده‌است. در قرن نهم، کتاب‌های چاپی با تیراژ بالا در شو (ایالت چچوان امروز) عرضه شد و دلالان خصوصی امکان خرید آن‌ها را داشتند. کمی بعد، فن چاپ به ایالت‌های دیگر نیز گسترش یافت و در اواخر قرن نهم، در تمام چین رواج یافت. کتاب‌هایی نظیر کتاب‌های کنفوسیوسی، متون بودایی، فرهنگ‌های لغت، کتاب‌های ریاضیات و … در این دوران چاپ شده‌است. این فن به سرعت پیشرفت کرد و در سال ۱۰۰۰ میلادی، کتاب‌های صحافی شده به سبک امروز، جانشین تومارها شد.
در سال ۱۰۴۱ میلادی، کیمیاگری چینی به نام بی‌شنگ، حروف مستقل چاپی را اختراع کرد این حروف بر روی سفال مرطوب حکاکی می‌شد و بعد از پختن در کوره، دوام زیادی می‌یافت و سرعت حروفچینی و تکثیر متون را بسیار بالا می‌برد حروف دستی و حروف قلعی که پس از آن ایجاد شد، هیچ‌یک رواج نیافت، بر عکس حروف چوبی متداول شد. در اوایل قرن ۱۱، اختراع حروف چاپی مستقل باعث رواج کتاب‌های ارزان‌تر چاپی در دوران سلسلهٔ سونگ (۱۲۷۹–۹۶۰) در چین شد.
ورود صنعت چاپ به ایران
دربارهٔ شروع چاپ سنگی در ایران روایات متعددی وجود دارد، اما روایت قوی‌تر این است که چاپ سنگ را نخستین بار میرزا صالح شیرازی در تبریز راه‌اندازی کرد. میرزا صالح که از سوی دولت ایران برای فراگیری هنرهای جدید به اروپا رفته بود، در بازگشت یک دستگاه چاپ سنگی با خود به تبریز آورد که آن را در سال ۱۲۲۵ هجری قمری راه انداخت. چاپخانهٔ سنگی در مدت کوتاهی در تهران، اصفهان و سپس سایر شهرهای ایران تأسیس شد و بیش از ۵۰ سال تنها روش چاپ در ایران بود و تا اواخر دورهٔ قاجار، هر چه در ایران چاپ می‌شد، به روش چاپ سنگی بود. البته هشت سال قبل از ورود چاپ سنگی به ایران چاپ سربی راه‌اندازی شده بود، ولی به علت هزینه و زحمت زیاد آن، پس از ورود چاپ سنگی، کنار گذاشته شد ولی بعدها در دورهٔ قاجار دوباره استفاده از حروف سربی رایج گردید. اولین چاپخانه بروش حروفچینی(چاپخانه حروفی) در اواخر دهه ۱۲۷۰، توسط یوسف اعتصامی(اعتصام الملک آشتیانی پدر پروین اعتصامی) در تبریز دائر گردید.
شیوه‌های چاپ
حال بعضی از ابداعات چاپ در قرن ۱۹ و ۲۰ م را بررسی نماییم. در دههٔ آخر قرن 18 م تحولاتی در چاپ ایجاد شد؛ از جمله اینکه در همین دوره شخصی به نام آلویز سنفلدر اتریشی چاپ سنگی را برای تکثیر ورقه‌های موسیقی ابداع کرد و به آن به عنوان جایگزینی برای سیاه قلم کاری نگاه کرد. در این روش نگاره به وسیلهٔ یک قلم تیز یا عمل یک اسید بر سطح سنگ ایجاد می‌شود و نگاره با رنگ سیاه بر سطح سنگ خاکستری ترسیم می‌شود. از همین جهت تصور کار نهایی چندان مشکل نبود. در این شیوه روش کار این‌گونه است که قسمت‌هایی را که نمی‌خواستند چاپ شود (روی سنگ) مرطوب می‌کردند و در نتیجه مرکب چاپ که چرب است به آن قسمت‌ها نمی‌چسبید و قسمت‌های خشک مرکب را جذب می‌کردند و بدین صورت سطح آماده چاپ شامل دو قسمت بود:
• بخش مرطوب (برای قسمت‌های سفید)
• بخش خشک (برای قسمت‌های سیاه یا رنگی)
همین شیوه چاپ بود که بعدها به اختراع چاپ افست منجر گردید. اختراع عکاسی شاید بیش از هر عامل دیگر بر چاپ و صنعت تأثیرگذار بود و با وجود اینکه تهدیدی برای روشهای دستی چاپ به حساب می‌آمد اما با اختراع عکاسی روش حساس کردن سطح فلز و برگرداندن تصویر و حروف و نقوش بر روی آن ابداع شد. این روش جدید منشأ چاپ با کلیشه‌های خطی گردید و در پی پیشرفت عکاسی شیوه‌های گراوور، فتوگراوور و هلیوگراوور ایجاد شدند. در اوایل قرن ۱۹ م ماشین‌هایی ابداع شد که اعمال مختلف چاپ را به‌طور خودکار انجام می‌دادند و در نتیجه سرعت چاپ افزایش یافت تا جایی که ماشین‌های روتاتیو که قادر بودند در یک لحظه هر دو روی کاغذ را چاپ کنند به وجود آمد. با توجه به مطالب گفته شده به‌طور کلی به ۳ روش می‌توان یک نمونه (تصویر یا نوشته) را به چاپ رساند که عبارتند از:
1. چاپ برجسته یا لترپرس یا تایپوگرافی
2. چاپ گود یا فرورفته یا هیلوگراوور
3. چاپ مسطح یا پلانوگرافی یا لیتوگرافی
اسلوب‌های اصلی چاپ
بنابراین اسلوب اصلی چاپ با در نظر گرفتن ۳ مرحله زیر ضروری است:
الف:تهیهٔ گراوورهای دستی
ب:تبدیل گراوور به چاپ و انجام چاپ
ج:استفاده از فتو مکانیک در چاپ
چگونگی انجام انواع چاپ
۱- چاپ برجسته:در این روش سطح چاپ شونده به صورت برجسته است. در نتیجه قسمت برجسته در مقابل غلتک آغشته به مرکب چاپ رنگ را به خود می‌گیرد و به کاغذ منتقل می‌کند. واضح است که در این شیوه سطح برجسته باید معکوس نقش مورد نظر باشد تا پس از چاپ شدن بر روی کاغذ به صورت صحیح نمایان گردد.
۲- چاپ گود:در این نوع چاپ نقش‌ها و تصاویر در سیلندر استوانه‌ای که سطح چاپ شونده است، به صورت فرورفته‌اند. این نوع چاپ از کیفیت بالایی برخوردار است اما به دلیل هزینه زیادی که دارد برای کارهایی با تیراژ بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ مثل:تمبر، اسکناس،…
سیلندر چاپ گود دو نوع است:
الف: تمام سیلندر ریخته‌گری می‌شود و پس از پایان چاپ دوباره ذوب می‌گردد.
ب: فقط رویهٔ سیلندر که نقوش در آن فرورفته‌اند عوض می‌شود و پس از هر بار چاپ فقط این رویه تعویض می‌گردد. در این نوع چاپ سطح تصاویر یا حروف چاپ افست است.
۳- در این شیوه سطح چاپ شونده نه برجسته و نه فرورفته است و با خاصیت مواد، حروف و تصاویر مرکب را به خود جذب نمی‌کنند. این روش تکامل یافته شدهٔ لیتو گرافی یا چاپ سنگی است. در این شیوه که سطح چاپی صاف است نقش نخست از لوحهٔ فلزی به استوانه لاستیکی منتقل می‌شود و از روی آن به کاغذ انتقال می‌یابد.
صفحهٔ فلزی چاپ یا همان زینک به دور یک استوانه لاستیکی بسته می‌شود. دو غلتک یکی آغشته به مرکب و دیگری آغشته به آب برمبنای تضاد بین آب و چربی باعث می‌شوند نقش روی زینک مرکب بگیرد و قسمت‌های دیگر مرکب را جذب نکنند در این نوع چاپ با ۴ رنگ اصلی و استفاده از ترام، تمام رنگ‌ها ساخته می‌شود.
انواع چاپ
چاپ انواع مختلفی دارد که متناسب با آنچه که قرار است چاپ شود و آنچه که بر آن قرار است چاپ شود انتخاب می‌گردد. مهم‌ترین این روشهای عبارت‌اند از:
• چاپ افست: عمدتاً برای تیراژهای بالا مثل انتشارات، تبلیغات استفاده می شود
• چاپ فلکسو: عمدتاً برای بسته‌بندی
• چاپ هلیوگراور: عمدتاً برای بسته‌بندی
• چاپ سیلک اسکرین: عمدتاً برای تبلیغات چاپ‌های تفکیکی
• چاپ لتر پرس: یکی از روشهای چاپ برجسته از قدیمی‌ترین روشهای چاپی است.
• چاپ دیجیتال: برای همه مصارف، تبلیغاتی و اداری در تیراژ پایین
• چاپ فلت بد:برای همه اجسام سخت مسطح
تفاوت چاپ دیجیتال و چاپ افست
چاپ افست و چاپ دیجیتال از پرکاربردترین انواع چاپ به شمار میروند که حضورشان در زندگی بشر، اتفاقات مهم و جذابی را در زمینه های مختلف رقم زده است. یکی از آن اتفاقات جذاب می تواند چاپ دیجیتال روی کاغذ و مقوا باشد. اگر شما نام طراح یا گرافیست را یدک می کشید، چاپ افست و دیجیتال مرهون حضور شما هستند چراکه با پیشرفت متخصصین طراحی، صعنت چاپ رونق بسیار گرفته و بشر به طرق مختلف به سراغ آن می رود.
چاپ افست و دیجیتال گرچه جزو چاپ های پرکاربرد محسوب می شوند، اما تفاوت های عمده ای با یکدیگر دارند. این تفاوت ها باعث شده انسان با توجه به شرایطی که دارد، تنها به سراغ یکی از آن ها برود.
چاپ افست چیست؟
برای آنکه متوجه شوید چاپ افست و دیجیتال چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند، بهتر است اول با آن ها آشنا شوید.
به احتمال فراوان چاپ افست را بارها در برنامه های تلویزیونی، مجلات، سایت ها یا غیره دیده اید اما با نام آن آشنا نبوده اید. دستگاهی که در حال چاپ مجلات یا جعبه و بسته بندی در چاپخانه است، همان دستگاه چاپ افست است. این دستگاه بین 1 تا 5 برج رنگ دارد که با توجه به تعداد این ستون ها، قیمت دستگاه آن هم تغییر خواهد کرد.
چاپ افست یک سیستم چاپ محسوب می گردد که از آن برای چاپ پوستر، کارت ویزیت ، بنر ، ساک دستی ، جعبه ، لیبل و… استفاده می گردد. خلاصه تر بگوییم؛ برای چاپ هر طرحی روی بسیاری از سطوح کاغذی و مقوای ، از دستگاه چاپ افست استفاده می کنند که این هم جزو
تفاوت چاپ افست و دیجیتال محسوب می شود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
چاپ دیجیتال چیست؟
تصاویر دیجیتالی شما با فرمت JPEG، PDF و… به دستگاه چاپگر دیجیتال داده می شود و دستگاه، تصاویر دریافتی را روی کاغذ چاپ می کند. دستگاه پرینتر که ممکن است بارها و بارها آن را دیده یا از آن استفاده کرده باشید، یک دستگاه دیجیتال –البته در بعد کوچک- محسوب می گردد. دستگاه های چاپ دیجیتال در ابعاد بزرگ در صنایع و چاپخانه ها به کار می روند. همچنین از چاپ دیجیتال برای چاپ تراکت و کارت ویزیت، بروشور و… استفاده می گردد. چاپ افست و دیجیتال در این مورد با یکدیگر تفاهم دارند.
چاپ سابلیمیشن چیست؟
یکی از روشهای چاپ زیبا و مدرن در دنیای امروزی چاپ روی اجسام ویژه تبلیغات و هدایا به مناسبت های مختلف می باشد. از آنجا که در روشهای قبلی چاپ مانند چاپ دیجیتال طول عمر محصول کوتاه می باشد با استفاده از سابلیمیشن محصولاتی با ماندگاری و کیفیت بسیار بالا چاپ می گردد.
چاپ لیوان
چاپ لیوان یکی از پرفروش ترین محصولات چاپ ویژه تبلیغات مشاغل می باشد که بسیار مقرون به صرفه و تبلیغی مادام العمر می باشد و تا زمانی که لیوان قابل استفاده باشد این تبلیغ پابرجا می باشد.
یکی دیگر از مزایای چاپ روی لیوان ویژه چاپ عکس شخصی روی لیوان های سرامیکی می باشد. با استفاده از این روش می توان لیوان ها را با عکس های شخصی چاپ کرد و برای مناسبت های مختلف از چاپ عکس روی لیوان به عنوان هدیه استفاده کرد. مانند چاپ لیوان حرارتی که در حالت عادی مشکی بوده و وقتی مایعات داغ داخل آن ریخته می شود عکس ظاهر می گردد.
چاپ تیشرت
از دیگر محصولات چاپ سابلیمیشن می توان به چاپ تیشرت اشاره کرد. چاپ روی تیشرت برای تبلیغات مشاغل بسیار مفید می باشد. می توان به مناسبت های مختلف از چاپ ست تیشرت برای تک تک افراد استفاه کرد و تم زیبایی را خلق کرد.
چاپ تابلوفرش
چاپ تابلوفرش یکی از محصولات نفیس چاپ حامد می باشد و قابلیت تبدیل عکس به تابلوفرش را داراست. دیگر نیازی نیست نگران بافت فرش و قیمت بسیار بالای آن باشید چاپ تابلوفرش در کمتر از یک ساعت و با حداقل هزینه قابل انجام می باشد.
چاپ سنگ
چاپ سنگ یکی از طبیعی ترین و زیباترین هدایا می باشد که می توان آن را به مناسبت های مختلف به عزیزانتان هدیه دهید. این هدیه مادام العمر می باشد و بوی ناب طبیعت را به خانه شما می آورد.
منبع
https://fa.wikipedia.org/
